Budowa jelita cienkiego psa
- Szczegóły
- Małgorzata Olejnik
Gatunek zwierzęcia Stosunek długości jelita do długości ciała
Pies 5:1
Koń 10:1
Świnia 15:1
Bydło 20:1
Owca, koza 25:1
Topografia i podział jelita cienkiego psa
Jelita za pomocą krezki zawieszone są w jamie brzusznej i otacza je worek otrzewnowy. Rozróżniamy dwa odcinki jelit:
- Jelito cienkie- o małej średnicy i płynnej zawartości
- Jelito grube - o większej średnicy i zawartości o konsystencji mniej lub bardziej gęstej zawiesiny
Jelito cienkie to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego Ma postać rury o rozciągliwej strukturze. Nie jest jednorodne w całej swej długości . U psa jego długość jest dwuipółkrotnie większa od długości jego ciała, podczas gdy u bydła wartość ta przekracza dwudziestokrotność . Wynika to z dużej strawności bogatego w składniki odżywcze pokarmu pochodzenia zwierzęcego. U przeżuwaczy, których pożywienie jest objętościowe czas całego procesu trawienia i przyswajania jest kilkakrotnie większy .
W samym jelicie cienkim wyodrębniamy trzy części:
- Dwunastnica
- Jelito czcze
- Jelito biodrowe
Budowa poszczególnych odcinków jelita cienkiego psa
1. Dwunastnica
Dwunastnica w swojej początkowej części łączy się z odźwiernikiem żołądka . U psa niemal w całości znajduje się w prawym podżebrzu . Do ściany jamy brzusznej przytwierdzona jest za pomocą krótkiej krezki . Krezka jelita cienkiego jest fałdem otrzewnej, który schodzi ze ściany jamy brzusznej i w swym wolnym brzegu zawiera jelito. W krezce znajdują się liczne węzły chłonne oraz pewna ilość tkanki tłuszczowej. Do dwunastnicy otwierają się przewody wyprowadzające z dwóch największych gruczołów trawiennych poza ściennych ? wątroby i trzustki.
2. Jelito czcze
Jelito czcze to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego . Jest bezpośrednim przedłużeniem dwunastnicy i kończy się przejściem w jelito biodrowe, również bez wyraźnej granicy. Ta część jelita mocno fałduje się Jelito czcze jest mocno pofałdowane i poskręcane. W tej części układu pokarmowego odbywa się się największy proces trawienia białek, węglowodanów i tłuszczy.
3. Jelito biodrowe
Jest krótkie ,o większej średnicy i posiada mocniej umięśnione ściany, dzięki czemu nie jest już takie poskręcane i pofałdowane. Jelito biodrowe u psa, jak u większości ssaków kończy się wraz z dotarciem do jelita ślepego i okrężnicy.
Budowa strukturalna jelita cienkiego u psa
W budowie ścian przewodu pokarmowego na całej długości rozróżnimy trzy warstwy.
- Śluzówka
- Mięśniówka
- Błona surowicza (otrzewna)
Jednak w przebiegu całego układu grubość i struktura jego ścian wykazuje znaczne różnice. Błona śluzowa jelita cienkiego pokryta jest jednowarstwowym nabłonkiem walcowatym. Licznie występują w niej komórki kubkowe pełniące funkcję wydzielniczą. W odcinku jelita cienkiego mięśniówka wraz ze śluzówką mocno marszczą się , zwiększając powierzchnię chłonięcia jelit trzykrotnie. W jelicie czczym ponad to tworzą liczne wypustki. Są to kosmki jelitowe Za ich sprawą powierzchnia chłonna jelita znów jest zwiększona , tu dziesięciokrotnie, i w stosunku do prostej w strukturze ścian rurki o tej samej długości i średnicy wzrasta trzydziestokrotnie. Każdy kosmek jelitowy ma swój dopływ krwi i pokrywa go warstwa komórek okładzinowych. Kosmki jelitowe są elastyczne za sprawą włókien mięśni gładkich, które je współtworzą. W śluzówce jelita cienkiego są ponadto rozsiane płytki i grudki powstałe z tkanek chłonnych oraz gruczoły wielokomórkowe wydzielające sok jelitowy .
Procesy wydzielnicze jelita cienkiego
Gruczoły wielokomórkowe
Nieustannie w jelicie cienkim następuje produkcja i wydzielanie substancji chemicznych(t.j. kwasów) i enzymatycznych niezbędnych w procesie trawienia. Na całej długości jelita cienkiego rozmieszczone są gruczoły produkujące sok jelitowy. Bierze on udział w procesie rozkładu białek na drobniejsze cząstki- aminokwasy czy węglowodanów w cukry proste.
Komórki kubkowe
Równocześnie i tez nieprzewalanie komórki kubkowe licznie rozsiane w warstwie nabłonkowej układu pokarmowego wydzielają śluz w celu ochrony tkanek własnych przed działaniem enzymów i kwasów.
Oprócz wydzielania własnego do jelita cienkiego, do dwunastnicy spływają wydzieliny dwóch dużych gruczołów trawiennych: trzustki i wątroby.
Sok trzustkowy jest najważniejszym sokiem trawiennym w organizmie. Ilości , w jakich wytwarza go trzustka ściśle zależą od przyjmowanego pokarmu. Sok trzustkowy niesie w swoim składzie wiele enzymów trawiennych. Bierze udział w trawieniu wszystkich składników odżywczych. Jest również strażnikiem pH w dwunastnicy, gdyż jego odczyn jest wysoki :7,5-8,5.
Mechanizm uwalniania do dwunastnicy soku trzustkowego na skutek zbyt kwaśnej treści docierającej tu z żołądka odbywa się na drodze hormonalnej . Kluczowe znaczenie ma tu sekretyna wytwarzana w dwunastnicy na skutek drażnienia śluzówki. Uwalniana do krwi niesie sygnał i drogą hormonalna trzustka jest prowokowana do wydzielania soku.
Jelito cienkie jest też bezpośrednim odbiorca żółci. I choć nie zawiera ona w składzie enzymów to w procesie trawienia pełni funkcję wieloraką. Spływając do dwunastnicy ona tez ma wpływ na alkalizację kwaśnej treści dostarczonej tu bezpośrednio z żołądka. Ponadto ma wpływ na aktywność perystaltyki.
Regulacja mechanizmu produkcji żółci też następuje na drodze hormonalnej, za sprawa wydzielanej w dwunastnicy cholecystochininy.
Kosmki jelitowe
Pierwszoplanową role wydzielnicza w jelicie cienkim odgrywają kosmki jelitowe. Mają one zdolność wydłużania się , dzięki czemu ich część wierzchołkowa pozostaje ponad warstwą śluzu. Tu w komórkach okładzinowych nabłonka jelitowego kosmków wytwarzane są enzymy trawienne. Te wolne od śluzu wierzchołkowe partie komórek narażone są na bezpośrednie działanie enzymów i kwasu .Dlatego też szybko są tracone. Żyją 3-4 dni. Nowe komórki nabłonkowe produkowane są u podstawy każdego kosmka. Tu w warstwie nabłonkowej odbywa się stale produkcja śluzu. Młode komórki nabłonka bezpiecznie wiec migrują ku wierzchołkowi kosmka, by zastąpić obumarły nabłonek.
ARTYKUŁY 